Ερώτηση: Η κάθοδος της ειδικής απεσταλμένης του Γ.Γ του ΟΗΕ αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον του διεθνούς οργανισμού για το Κυπριακό. Πιστεύετε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη του διαλόγου και πάνω σε ποια βάση; Θα είναι δικοινοτικές συνομιλίες ή θα πάμε σε νέα διεθνή διάσκεψη;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Οι προϋποθέσεις επανέναρξης του διαλόγου θα υπάρχουν πάντα, όσο θα υπάρχει κυπριακό πρόβλημα. Το ζητούμενο είναι ποια θα είναι η βάση και το πλαίσιο του διαλόγου. Η αντιμετώπισή-του για 42 χρόνια ως «διακοινοτικού προβλήματος» όχι μόνο δεν οδήγησε σε λύση, αλλά αντίθετα προσέδωσε στην Τουρκία πολιτικά κεκτημένα και παράγωγο δίκαιο. Η θέση της ΕΔΕΚ είναι ξεκάθαρη. Η βάση του διαλόγου πρέπει να είναι η ουσία του κυπριακού, ως προβλήματος εισβολής, συνεχιζόμενης κατοχής, εποικισμού και εθνοκάθαρσης. Το πλαίσιο πρέπει να περιλαμβάνει την αναίρεση των πιο πάνω, δηλ. αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, επαναπατρισμό των εποίκων, επιστροφή των προσφύγων (Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων) σε συνθήκες ασφάλειας και κατάργηση των αναχρονιστικών συνθηκών εγγύησης και συμμαχίας. Αυτά θα πρέπει να ρυθμιστούν σε μια διεθνή διάσκεψη με τη συμμετοχή των πέντε μονίμων μελών του Σ.Α., των εγγυητριών χωρών, της Ε.Ε. και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κατάληξη σε συμφωνία θα οδηγήσει σε δεύτερο στάδιο στο πλαίσιο διακοινοτικού διαλόγου στη διαμόρφωση του πολιτειακού μοντέλου, στο οποίο να είναι πλήρως κατοχυρωμένο το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η Ε.Ε. είναι η καλύτερη εγγύηση για την εφαρμογή και υλοποίησή-του χωρίς παρεκκλίσεις σε ότι αφορά τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών.

Ερώτηση: H ελληνική κυβέρνηση υποστήριξε δημοσίως ότι θα πρέπει να προηγηθεί μια συμφωνία με την Τουρκία για τις εγγυήσεις και μετά να συγκληθεί διάσκεψη για την Κύπρο. Συμφωνείτε με αυτή τη θέση;

 

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Η κατάληξη σε προηγούμενη συμφωνία για την κατάργηση των συνθηκών εγγύησης και συμμαχίας θα είναι ιδιαίτερα υποβοηθητική. Πρέπει να τονισθεί ότι στην κατάργηση πρέπει να περιλαμβάνεται και η συνθήκη εγγύησης γιατί μόνο τότε κατοχυρώνεται και η πλήρης αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων. Η παραμονή-της σε ισχύ συνεπάγεται και τη μόνιμη παραμονή αριθμού τουρκικών στρατευμάτων και κατ’ επέκταση έμμεσων εγγυήσεων και επεμβατικού δικαιώματος.

Ερώτηση: Η κυβέρνηση θεωρεί το πλαίσιο Γκουτέρες ως κεκτημένο γιατί μιλά για την ανάγκη νέου συστήματος ασφαλείας και μείωσης των στρατευμάτων. Ασπάζεστε τη θέση ότι θα πρέπει να διαφυλάξουμε το πλαίσιο ως κεκτημένο;

Απάντηση: Η ΕΔΕΚ από την πρώτη στιγμή τόνισε ότι το πλαίσιο Γκουτέρες δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για επίλυση του κυπριακού. Είναι αόριστο και νεφελώδες σε ότι αφορά τα βασικά στοιχεία λύσης που συνθέτουν την ουσία του προβλήματος, αλλά συγκεκριμένο ως προς τις πρόσθετες παραχωρήσεις της πλευράς-μας. Συγκεκριμένα: Ποιο θα είναι το νέο σύστημα ασφάλειας που θα συμφωνηθεί και ποιες αρχές πρέπει να το χαρακτηρίζουν; Η μείωση των στρατευμάτων είναι σημαντικό στοιχείο όμως από τη στιγμή που δεν καταργείται η συνθήκη συμμαχίας ο αριθμός των τουρκικών στρατευμάτων που θα παραμείνει μετά τη λύση θα είναι μόνιμος, άρα θα παραμείνει και έμμεση μορφή εγγύησης, αλλά και δυνατότητα παρέμβασης. Αντίθετα τιτλοποιεί τις κατεχόμενες περιουσίες στους έποικους σφετεριστές τους οποίους και νομιμοποιεί στο σύνολό-τους αλλά παρέχει και τη δυνατότητα νομιμοποίησης πρόσθετου αριθμού στη βάση της παραχώρησης των ίδιων δικαιωμάτων με τους υπηκόους της Ελλάδας. Εάν στο μέλλον η όποια αναλογία συμφωνηθεί είτε το 4:1 που προτείνουμε, είτε το 1:1 που διεκδικεί η τουρκική πλευρά ανατραπεί, ποιος είναι ο μηχανισμός αποκατάστασης; Επιπρόσθετα η παραχώρηση των 4 ελευθεριών της Ε.Ε. και στους τούρκους υπηκόους αποτελεί ένα πρόσθετο κίνδυνο αλλοίωσης της πληθυσμιακής αναλογίας. Γίνεται σαφές ότι τα 6 σημεία του πλαισίου του Γ.Γ. παραβιάζουν τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, σημαντικές αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης και του Σ.Α., τη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να αποτελέσει ούτε κεκτημένο, ούτε και βάση διαλόγου. Είναι λυπηρό που υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που το αποδέχονται και στην ουσία αποδυναμώνουν ακόμα περισσότερο τη διαπραγματευτική θέση της πλευράς-μας. Η αποδυνάμωσή-της υποβοηθά την κατάληξη σε λύση τουρκικών προδιαγραφών, η δε ενδυνάμωσή-της σε δημοκρατική και βιώσιμη.

Ερώτηση: Πλησιάζει ο χρόνος για την έναρξη γεωτρήσεων από την Εxxon Mobil στην κυπριακή ΑΟΖ ενώ η Τουρκία απειλεί με δικές της έρευνες. Εκτιμάτε ότι θα ασκηθούν πιέσεις στην πλευρά μας για αλλαγές στο ενεργειακό πρόγραμμα;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια το ενδεχόμενο άσκησης πιέσεων για αλλαγές στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά το γεγονός ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Το σίγουρο είναι ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να επιβάλει γκρίζες ζώνες με την εγκατάσταση του γεωτρύπανού-της έστω και εάν δεν θα προχωρήσει σε ερευνητικές γεωτρήσεις, επιχειρώντας είτε να αναστείλει το πρόγραμμα της Κ.Δ., είτε να οδηγήσει σε λύση τουρκικών προδιαγραφών, είτε τέλος να επιβάλει τη συνδιαχείριση-συνεκμετάλλευση ή ακόμα και τη μεταφορά-του στην Ευρώπη με αγωγό μέσω Τουρκίας. Γι΄ αυτό και η ΕΔΕΚ προ πολλού είχε υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για αποτροπή αυτών των ενδεχομένων, όπως περαιτέρω αναβάθμιση των 3μερών συνεργασιών και σε επίπεδο γεωστρατηγικής συμφωνίας, διαχείρισης του Φυσικού Αερίου και εμπλοκής εταιριών οι χώρες από τις οποίες προέρχονται να μπορούν να τους προσφέρουν προστασία στην υλοποίηση των ερευνών-τους.

Ερώτηση: Οι ευρωεκλογές είναι η επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Ποιος θα είναι ο στόχος της ΕΔΕΚ, πέραν του προφανούς ότι θα θέλει να διατηρήσει την έδρα; Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις προσπάθειες συνεργασίας των κομμάτων που στις προεδρικές εκλογές στήριξαν την υποψηφιότητα Νικόλα Παπαδόπουλου; Υπάρχει πεδίο συνεργασίας και σε ποια βάση; Σε ενιαίο ψηφοδέλτιο;

 

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Αναφορικά με τις ευρωεκλογές η ΕΔΕΚ κινείται σε δύο άξονες. Προτεραιότητα είναι η συνεργασία με τα κόμματα που συνεργάστηκε στις τελευταίες προεδρικές εκλογές στη βάση όμως αλληλοσεβασμού και αρχών που να συνθέτουν μια αξιόπιστη συνεργασία και όχι στη βάση προβληματικών προνοιών. Η αξιοπιστία της συνεργασίας για την ΕΔΕΚ είναι σημαντικός παράγοντας, γιατί πάνω σε αυτή μπορεί να στηριχθεί εποικοδομητικά το μέλλον. Από τη μέχρι τώρα ανταλλαγή απόψεων υπάρχουν συγκλίσεις αλλά και αποκλίσεις, ως εκ τούτου ο διάλογος πρέπει να συνεχισθεί. Η σύνθεση του ψηφοδελτίου είναι μια από τις βασικές παραμέτρους της συνεργασίας, αλλά όχι η μόνη. Ως δεύτερη επιλογή σε περίπτωση μη κατάληξης στην πρώτη είναι υποχρεωτικά η αυτόνομη κάθοδος.

Ερώτηση: Έχει χώρο η Συμμαχία Πολιτών σ’ αυτή την προσπάθεια, ή όχι;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Κατά την περίοδο πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές η Συμμαχία με τις επιλογές-της (θεμιτές και σεβαστές) έθεσε τον εαυτόν-της εκτός της συνεργασίας. Ως εκ τούτου αυτή τη στιγμή στην ΕΔΕΚ δεν αντιμετωπίζεται θετικά το ενδεχόμενο εκλογικής συνεργασίας και με τη Συμμαχία

Ερώτηση: Γίνεται πολύς λόγος για τους όρους εντολής της έρευνας για το Συνεργατισμό, ιδιαίτερα για το χρονικό εύρος της. Εσείς υποστηρίξατε ότι η έρευνα πρέπει να επεκταθεί και πριν το 2013; Πόσο πίσω θα πρέπει να πάει;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Η έρευνα για τον Συνεργατισμό πρέπει να επεκταθεί και πριν από το 2013 για να είναι ολοκληρωμένη και ουσιαστική. Ο λόγος για την αρνητική κατάληξη του Συνεργατισμού ήταν αφενός η κακοδιαχείριση που προηγήθηκε του 2013 που οδήγησε (κακώς) στην κρατικοποίησή-του και αφετέρου η αδυναμία της νέας διοίκησης που διορίστηκε να εξυγιάνει και να αναδιοργανώσει τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (Σ.Κ.Τ.). Επιπρόσθετες ευθύνες φέρει και η κυβέρνηση η οποία σε πολιτικό επίπεδο δεν διεκδίκησε από τους ευρωπαϊκούς εποπτικούς μηχανισμούς μεταβατική περίοδο ελαστικής αντιμετώπισης του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος, δεδομένων των μεγάλων ευθυνών που είχαν για την οικονομική κρίση του 2013, ώστε τα τραπεζικά-μας ιδρύματα να μπορέσουν με ομαλότητα να προσαρμοσθούν στα αυστηρά κριτήρια τα οποία έθεσαν.

Ερώτηση: Ο κόσμος αντικρίζει με επιφύλαξη τις υποσχέσεις για κάθαρση και τιμωρία όσων ενέχονται για την οικονομική καταστροφή. Ο δε Γενικός Εισαγγελέας είπε χαρακτηριστικά τη φράση «το έργο το έχουμε ξαναδεί». Πιστεύετε ότι η ερευνητική για το Συνεργατισμό θα πει τα πράγματα με το όνομά τoυς;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Οι πολίτες δικαιολογημένα αντιμετωπίζουν και αυτή την έρευνα με επιφυλάξεις. Η εμπειρία από το παρελθόν είναι αρνητική. Να θυμίζουμε τα σκάνδαλα του Χρηματιστηρίου, των Κυπριακών Αερογραμμών, της οικονομικής κατάρρευσης του 2012-2013, και τόσα άλλα για τα οποία ποτέ κανένας δεν τιμωρήθηκε. Αντίθετα πρόσωπα τα οποία φέρονται ως εμπλεκόμενα σε αυτά έτυχαν στη συνέχεια και ευνοϊκής μεταχείρισης.

Ερώτηση: Η ΕΔΕΚ έβαλε πλάτη στη Βουλή για την υπερψήφιση των νομοσχεδίων για το Συνεργατισμό, παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις που είχε σε μια σειρά από ζητήματα. Όλοι αναγνωρίζουν ότι τα προβλήματα στο Συνεργατισμό ήταν διαχρονικά. Τίποτα όμως δεν έγινε. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση εσκεμμένα «σκέπασε» το πρόβλημα ώστε να μην έχει κόστος στις προεδρικές εκλογές;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Η ΕΔΕΚ και σε αυτό το θέμα επέδειξε και απόδειξε την υπευθυνότητά-της. Το ζητούμενο δεν είναι ο λαϊκισμός, η δημαγωγία και η αποφυγή ανάληψης ευθυνών, αλλά η προστασία των πολιτών. Σε αυτή την περίπτωση είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε τρείς κακές λύσεις, όλες σε βάρος των πολιτών. Η πρώτη να εγκρίνουμε τις εγγυήσεις της κυβέρνησης για την πώληση της Σ.Κ.Τ. στην Ελληνική. Η λύση αυτή προστάτευε άμεσα τα 9.5 δις ευρώ των καταθετών, η πλειοψηφία των οποίων έχει συγκεκριμένη κοινωνική προέλευση. Το αρνητικό αυτής της λύσης είναι ο κίνδυνος στην προοπτική των επόμενων 12 χρόνων ,το κράτος και κατ’ επέκταση οι πολίτες να επιβαρυνθούν με πρόσθετο κόστος 2.6 δις. Η δεύτερη λύση ήταν να μην δοθούν οι εγγυήσεις και η Σ.Κ.Τ. να οδηγηθεί σε εκκαθάριση. Αυτή συνεπαγόταν απώλεια 8.5 δις ευρώ από τους καταθέτες και κλείσιμο μιας τράπεζας με σοβαρούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα ολόκληρου του τραπεζικού τομέα. Η τρίτη να οδηγηθούμε σε ένα δεύτερο κούρεμα καταθέσεων. Το κράτος θα έπρεπε να καλύψει τις εγγυημένες καταθέσεις μέχρι τις 100 χιλ με συνέπεια να κληθεί να καταβάλει ποσό 7 δις. Αυτό θα οδηγούσε σε νέο μνημόνιο, βαριές φορολογίες και πλήρη αποδόμηση της οικονομίας. Η ΕΔΕΚ επέλεξε να στηρίξει την πρώτη λύση θεωρώντας ότι με σωστή διαχείριση θα ελαχιστοποιηθούν ή/και να εκμηδενισθούν οι επιπτώσεις τόσο στους πολίτες όσο και στην αξιοπιστία του τραπεζικού τομέα.

Ερώτηση: Με την υπερψήφιση των νομοσχεδίων προφανώς και τα προβλήματα δεν εξαφανίζονται, ιδιαίτερα η μάστιγα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ). Ποια είναι τώρα η μεγάλη πρόκληση; Θα μπορέσει το κράτος να εισπράξει αυτά τα χρήματα;

Απάντηση Προέδρου ΕΔΕΚ: Η κυβέρνηση όντως σκέπασε το πρόβλημα, δεν δημοσιοποίησε όλα τα δεδομένα που αφορούσαν τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού και τους κινδύνους που προκύπτουν από αυτές. Οι λόγοι συγκάλυψης σαφώς και αφορούσαν τις προεδρικές εκλογές. Όμως η ευθύνη της κυβέρνησης επεκτείνεται και στην αδυναμία που επέδειξαν οι «εκλεκτοί-της» να ανασυγκροτήσουν και να εξυγιάνουν τη Σ.Κ.Τ. Ευθύνες έχει και η Κεντρική Τράπεζα για τον ελλιπή εποπτικό έλεγχο που άσκησε μετά το 2013, καθώς και οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί οι οποίοι με τις παρεμβάσεις-τους κατέστησαν πλεονεκτική τη διαπραγματευτική θέση της Ελληνικής Τράπεζας και μειονεκτική της κυβέρνησης.

Η δημιουργία του φορέα διαχείρισης των ΜΕΔ είναι μια σημαντική πρόκληση, ώστε σε πλαίσιο κοινωνικής ευαισθησίας και κοινωνικών κριτηρίων να διασφαλίσει τους πολίτες που πλήγηκαν πραγματικά από την οικονομική κρίση από τον κίνδυνο εκποίησης της περιουσίας-τους. Την ίδια στιγμή όμως να υποχρεώσει όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα να καταβάλλουν τις δόσεις-τους. Η ΕΔΕΚ κατάθεσε από τον περασμένο Μάρτιο συγκεκριμένες προτάσεις. Η λύση αυτή θα μπορούσε να είχε εφαρμοσθεί από το 2013 σε πλέον ευνοϊκές συνθήκες εάν γινόταν αποδεκτή η πρόταση-μας, να δοθεί το 1,5 δις ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού και το κράτος να αγοράσει 3,0-3.5 δις ευρώ ΜΕΔ τα οποία θα παραχωρούσε στον Οργανισμό Ανάπτυξης Γης να τα διαχειρισθεί. Τα έσοδα που θα προέρχονταν από τη διαχείριση θα αξιοποιούνταν για την αγορά πρόσθετων ΜΕΔ από τις τράπεζες. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα ο τραπεζικός τομέας να απαλλαγεί σε μεγάλο ποσοστό από τα ΜΕΔ και να χρειαζόταν μικρότερο ποσό για ανακεφαλαιοποίηση. Οι δε πολίτες θα είχαν μεγαλύτερη προστασία από τον κίνδυνο εκποίησης της περιουσίας-τους.

Ερώτηση: Από πολιτικής πλευράς θεωρείτε ότι υπάρχει θέμα ευθυνών, για την κυβέρνηση, την Κεντρική Τράπεζα;

Απάντηη Προέδρου ΕΔΕΚ: Οπωσδήποτε η κυβέρνηση έχει πολιτικές ευθύνες για την περίοδο 2013-2018 και η Κεντρική Τράπεζα εποπτικές ευθύνες για τον ανεπαρκή έλεγχο και την απουσία υποδείξεων για βελτίωση της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας στη διοίκηση της Σ.Κ.Τ.

Ερώτηση: Από τη στιγμή που ο Πρόεδρος όχι μόνο δεν αποδέχθηκε την παραίτηση του Υπουργού του αλλά τον περιβάλλει με εμπιστοσύνη, θεωρείτε ότι το θέμα έκλεισε ή είναι πλέον υπόλογος ο ίδιος ο Πρόεδρος;

Απάντηση: Οι πολιτικές ευθύνες είτε αναλαμβάνονται από τα πολιτικά πρόσωπα, είτε αποδίδονται από το λαό μέσα από την έκφραση της ετυμηγορίας-του.