Η πρόσφατη ψήφιση του νόμου για τη «μεταρρύθμιση» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.), ΔΕΝ είναι ένα ιστορικό γεγονός, όπως διατείνεται η Κυβέρνηση άλλα και τα κόμματα που το ψήφισαν. 

Ο κίνδυνος απορρύθμισης αντί μεταρρύθμισης είναι υπαρκτός. Γιατί, το νομοσχέδιο όπως ψηφίστηκε σε νόμο (το καταψήφισε μόνο η ΕΔΕΚ) στις 3 Μαρτίου: 

• Υπονομεύει το θεσμό της Τ.Α., 
• Στρεβλώνει την εκπροσώπηση της πραγματικής βούλησης του λαού στα δημοτικά συμβούλια, με την καταστρατήγηση της απλής αναλογικής και την έμμεση εισαγωγή μιας μορφής πλειοψηφικού συστήματος, 
• Αυξάνει σημαντικά τον αριθμό των Αντιδημάρχων, η αμοιβή των οποίων θα είναι το 50% του μισθού του Δημάρχου, με σοβαρό ενδεχόμενο την αύξηση του κόστους λειτουργίας, με συνεπακόλουθη επιβάρυνση στους δημότες, οι οποίοι θα κληθούν, στις πλείστες των περιπτώσεων, να καταβάλλουν αυξημένους δημοτικούς φόρους. 

Η μεταρρύθμιση της Τ.Α., ως της εξουσίας που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες, ήταν αναγκαία και απαραίτητη. Αυτή όμως για να ήταν ουσιαστική και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών, θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από: 

• Ορθολογική και όχι σκόπιμη ενοποίηση Δήμων, ώστε οι νέες Δημοτικές Αρχές να χαρακτηρίζονται από ενιαία ανάπτυξη και το γεωγραφικό και πληθυσμιακό-τους μέγεθος να καλύπτει τις ανάγκες της οικονομικής βιωσιμότητας, 
• Ποιοτική αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών στους δημότες, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους προσφοράς και μείωσης των  τελών που καταβάλλουν οι δημότες, 
• Κατοχύρωση της διαφάνεια, της πολυφωνίας και της δυνατότητας αντικειμενικής εκπροσώπησης των δημοτών στα Δημοτικά Συμβούλια. 

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Κ.Σ. ΕΔΕΚ 

Η ΕΔΕΚ, επιδιώκοντας την υλοποίηση των παραπάνω αρχών, κατάθεσε συγκεκριμένες προτάσεις, όπως: 

1. Ο Δήμαρχος και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι να εκλέγονται με ενιαία ψηφοφορία, από το σύνολο των ψηφοφόρων που κατοικούν εντός των δημοτικών ορίων του νέου Δήμου και όχι ξεχωριστά από τα Δημοτικά Διαμερίσματα που θα αποτελούν τον Δήμο. 
2. Ο κάθε Δήμος ανάλογα με το πληθυσμιακό και γεωγραφικό-του μέγεθος να διαιρείται σε Δημοτικά Διαμερίσματα, με μέγιστο αριθμό τα πέντε (5). 
3. Οι αντιδήμαρχοι να εκλέγονται από το Δημοτικό Συμβούλιο στην πρώτη συνεδρίαση μετά τις εκλογές και όχι με ξεχωριστή εκλογική διαδικασία από το κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα. Και να έχουν τις εξής αρμοσιότητες: 
   • Να προεδρεύουν των συνελεύσεων των κατοίκων του Δημοτικού Διαμερίσματος, 
   • Να επιβλέπουν την παροχή των δημοτικών υπηρεσιών στους πολίτες, 
   • Να καταγράφουν τα προβλήματα του Διαμερίσματός-τους και να τα μεταφέρουν στο Δημοτικό Συμβούλιο για επίλυση, και Να επιβλέπουν την υλοποίηση των έργων που εκτελούνται στο Διαμέρισμα. 
4. Οι πολίτες που διατηρούν για πέντε συνεχή χρόνια την επαγγελματική τους δραστηριότητα εντός των δημοτικών ορίων, ανεξάρτητα από τη μόνιμη διαμονή-τους, να έχουν το δικαίωμα να είναι υποψήφιοι για τη θέση του Δημάρχου, Αντιδημάρχου και Δημοτικού Συμβούλου.  
5. Οι Σχολικές Εφορίες για εκπαιδευτικούς, εθνικούς και λειτουργικούς λόγους, να παραμείνουν ανεξάρτητες και αυτόνομες και να μην ενταχθούν στις Δημοτικές Αρχές. Τα προβλήματα των Δημόσιων Εκπαιδευτηρίων μπορούν να επιλύονται ευκολότερα από την οικεία Σχολική Εφορία, παρά από το Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο θα είναι επιφορτισμένο με μεγάλο αριθμό αρμοδιοτήτων. Εξάλλου, οι Σχολικές Εφορίες είναι  διάδοχοι της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης και όχι των Τοπικών Αρχών. 

Από τις προτάσεις της ΕΔΕΚ, από την Ολομέλεια της Βουλής, εγκρίθηκε μόνο η υπ’ αριθμόν τρία (3). 

ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ 

Αντί να πρυτανεύσει η λογική της υιοθέτησης των βασικών αρχών για τη μεταρρύθμιση της Τ.Α., επικράτησε η λογική της εξυπηρέτησης κομματικών, και όχι μόνο,  σκοπιμοτήτων.  

• Οι συνενώσεις έγιναν με απώτερο στόχο να βολευτούν τα δύο μεγάλα κόμματα και να γίνει διαμοιρασμός των Δήμων που θα ελέγχει το κάθε κόμμα.  
• Οι Αντιδήμαρχοι και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του κάθε Δημοτικού Διαμερίσματος, λόγω του εκλογικού συστήματος, θα ενδιαφέρονται να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους του διαμερίσματος στο οποίο θα είναι υποψήφιοι και όχι για το καλό συνολικά του Δήμου. Θα προκαλούνται αχρείαστες αντιπαραθέσεις, για προώθηση τοπικών συμφερόντων των Διαμερισμάτων, για καθαρά ψηφοθηρικούς σκοπούς. 
• Η ξεχωριστή εκλογή Αντιδημάρχου και Δημοτικών Συμβούλων από κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα, παραβιάζει την αρχή της απλής αναλογικής που έπρεπε να χαρακτηρίζει το εκλογικό σύστημα και εισάγει με έμμεσο τρόπο μια μορφή πλειοψηφικού. Για παράδειγμα, ο Δήμος της Δυτικής Λεμεσού (Ύψωνας και 8 Κοινότητες) θα έχει 9 Αντιδημάρχους που θα εκλέγονται ξεχωριστά, ένας (1) από κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα και 7 Δημοτικοί Σύμβουλοι που θα εκλέγονται 3 ή 4 από τον Ύψωνα, 2 από το Κολόσσι, 1 από την Επισκοπή και ίσως 1 από την Ερήμη. Ποιά κόμματα θα τους εκλέγουν; Υπάρχει πιθανότητα να εκλεγεί Αντιδήμαρχος ή Δημοτικός Σύμβουλος από τα μικρότερα κόμματα ή από τους ανεξάρτητους υποψηφίους; 

Επιπρόσθετα ο τρόπος θεσμοθέτησης της εκλογής Αντιδημάρχων προκαλεί σοβαρές στρεβλώσεις και προκλητικές ανισότητες. Συγκεκριμένα: 

• Ο Δήμος Λεμεσού, αποτελούμενος από τους Δήμους Λεμεσού και Μέσα Γειτονιάς, με συνολικό πληθυσμό περίπου 116.000 κατοίκων, που θα είναι ο μεγαλύτερος Δήμος θα αποτελείται από 28 Δημοτικούς Συμβούλους και 2 Αντιδημάρχους. 
• Ο Δήμος Λευκωσίας, αποτελούμενος από τους Δήμους Λευκωσίας, Αγίου Δομετίου, Αγλαντζιάς και Έγκωμης, με συνολικό πληθυσμό πέραν των 106.000 κατοίκων, που θα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος Δήμος θα αποτελείται από 26 Δημοτικούς Συμβούλους και 4 αντιδημάρχους. 
• Ο Δήμος Στροβόλου ο τρίτος μεγαλύτερος Δήμος με πληθυσμό περίπου 70.000 θα αποτελείται από 29 Δημοτικούς Συμβούλους και 1 Αντιδήμαρχο. 

Αντίστοιχα: 

• Ο Δήμος της Πόλης Χρυσοχούς με πληθυσμό γύρω στις 4.000 θα αποτελείται από 2 Δημοτικούς Συμβούλους και 14 Αντιδημάρχους!!! 
• Ο Δήμος της Δυτικής Λεμεσού (συνένωση του Δήμου Ύψωνα με 8 κοινότητες) με πληθυσμό  περίπου 28.000 κατοίκους θα αποτελείται από 7 Δημοτικούς Συμβούλους και 9 Αντιδημάρχους!! 
• Ο Δήμος Πολεμιδιών (Πάνω και Κάτω Πολεμίδια) με πληθυσμό περίπου 26.000 θα αποτελείται από 14 Δημοτικούς Συμβούλους και 2 Αντιδημάρχους. 

Τέλος, η δικαιολογία για να μειωθούν οι εκλογικές δαπάνες, να ταυτιστούν οι Δημοτικές εκλογές με τις ευρωεκλογές είναι αβάσιμη. Είναι δύο εκλογές με εντελώς διαφορετικό πολιτικό πλαίσιο. Εάν πραγματικά ήθελαν να μειωθούν οι δαπάνες θα μπορούσαν να αποδεχθούν την πρόταση της ΕΔΕΚ να ταυτιστούν οι ευρωεκλογές με τις Βουλευτικές εκλογές, όπου έχουν και κοινό πολιτικό πλαίσιο. Είναι προφανές ότι η απόφαση για ταύτιση των Δημοτικών εκλογών με τις ευρωεκλογές εξυπηρετεί κομματικές σκοπιμότητες.  

Η όλη φιλοσοφία που διαπνέει την δήθεν μεταρρύθμιση,  θα οδηγήσει σε επικίνδυνες στρεβλώσεις για τη δημοκρατία και την τοπική αυτοδιοίκηση, την ποιότητα των υπηρεσιών που θα παρέχει, το κόστος που θα επωμισθεί ο δημότης και ενδεχομένως την οικονομική βιωσιμότητα του θεσμού. 

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ΕΔΕΚ δεν μπορούσε να συναινέσει σε παραβίαση αρχών για εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων και να ψηφίσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Προσπάθησε να το βελτιώσει όσο ήταν δυνατό. Συνάντησε την άρνηση της πλειοψηφίας της Βουλής. Ως εκ τούτου για λόγους αρχής το καταψήφισε.