"Μα ως πότε πιά … να μας κλέβουν τη σκέψη , τις ώρες , το αίμα μας ;"
Μα ως πότε πιά … να μας κλέβουν τη σκέψη, τις ώρες, το αίμα μας; Η νέα γενιά παρακολουθεί με αγωνία τα τεκταινόμενα, σηκώνει το βλέμμα αυστηρά και μας κοιτάζει, ζητά τον λόγο, αναζητά μορφές που θα αγγίξουν τη ψυχή, θα μαλακώσουν τα «γιατί». Η νέα γενιά ζητά το δίκιο της. Ψάχνει να’ βρει τους ήρωές της.
Δώρο Λοΐζου, οι νέοι σε αναζητούν, σε χρειάζονται και βρίσκουν τη μορφή σου μέσα στις γραμμές της λόγιας ύπαρξής σου, στους στίχους σου, που απλά και λιτά κλείνουν μέσα τους, το νόημα του κόσμου.
Δώρος Λοΐζου.
Μια μορφή, μια φυσιογνωμία, μια ψυχή…ο ποιητής, ο ονειροπόλος, ο αγωνιστής, ο θαρραλέος, ο λάτρης της λευτεριάς και της αξιοπρέπειας,ο ήρωας.
Ένας άνθρωπος που στο σύντομο πέρασμα του από τη ζωή, έγραψε ιστορία, όρθωσε το ανάστημά του τόσο, που κανένας δεν μπορεί να το πριονίσει, όσο κι αν κάποιοι εργολαβικά προσπαθούν.
Δώρος Λοΐζου.
Ο ήρωας που πέθανε όπως έζησε. Ο ήρωας που ενώ τον σκότωσαν ακόμα περπατά μαζί μας, μας εμπνέει και μας καθοδηγεί. Ο δάσκαλος που ξεσήκωνε τα παιδιά και τους άνοιγε δρόμους για να ανακαλύψουν τον εαυτό τους.
Δεν θα αγγίξω απόψε ενδελεχώς τη δολοφονία του Δώρου Λοΐζου με περιγραφικούς όρους και ιστορικές αναφορές. Όλοι ξέρουμε τι έγινε στις 30 του Αυγούστου, εκείνο το πρωινό του 1974, όταν - όπως πολύ ορθά αναφέρει σε άρθρο του ο συνονόματος του ήρωα, συναγωνιστής Δώρος Θεοδώρου: «ο Δώρος έπεσε νεκρός από τις σφαίρες φασιστών της ΕΟΚΑ Β΄ και πρακτόρων της C.I.A. Η στάση τόσο της επίσημης πολιτείας όσο και της πολιτικής ελίτ του τόπου απέναντι και στους δύο υπήρξε αποκαρδιωτική. Λες και ο Δώρος έπεσε θύμα βίαιης σύγκρουσης μαφιόζων. Λες και ο θάνατός του δεν ήταν αποτέλεσμα του αγώνα του ίδιου και της ΕΔΕΚ για αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας μετά το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄ και τη βάρβαρη εισβολή των ορδών του Αττίλα στο νησί μας. Μια πολιτεία και μια κοινωνία που έστρεψε και στους δύο την πλάτη. Κι όμως αυτή η οργανωμένη πολιτεία με το όνομα Κυπριακή Δημοκρατία, όπως βέβαια και η κοινωνία της στα εδάφη που παρέμειναν ελεύθερα, οφείλει την ύπαρξή της σε θυσίες αγωνιστών όπως ο Δώρος Λοΐζου και ηγετών όπως ο Βάσος Λυσσαρίδης.»
Εμείς, όμως, οι γνήσιοι ΕΔΕΚΙΤΕΣ που παραμένουμε στην πρώτη γραμμή και αγωνιζόμαστε για τα ίδια ιδανικά, 44 χρόνια μετά, όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάθε χρόνο, τη μέρα της δολοφονίας του αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στον ήρωα-ποιητή. Μαζί με τη Νεολαία της ΕΔΕΚ, και όλοι εμείς οι μεγαλύτεροι, με τον ίδιο παλμό, την ίδια αγωνιστική διάθεση, με συνεχώς μεγαλύτερο σθένος σηκώνουμε τη γροθιά ψηλά στον αέρα και διεκδικούμε τα αυτονόητα: την ελευθερία και την δικαίωση για την πατρίδα.
Ναι, οφείλουμε την ύπαρξη μας, στον Δώρο Λοΐζου, στον Βάσο Λυσσαρίδη και σε όλους τους ΕΔΕΚΙΤΕΣ αγωνιστές. Διότι ήταν η δική τους αντίσταση πριν, κατά και μετά το πραξικόπημα όταν γενναία, αντιστάθηκαν, αψηφώντας τις απειλες και απέτρεψαν την αποδοχή του Σχεδίου Γκιουνέζ για τη δημιουργία καντονίων. Είναι η δίκη τους αντίσταση που έσωσε την Κυπριακή Δημοκρατία από τον διεμβολισμό και τον αναπόφευκτο έλεγχο του συνόλου του εδάφους από τη Τουρκία.
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Τουράν Γκιουνές, πρότεινε σχέδιο (πριν από τη δεύτερη εισβολή και προτού η Τουρκία καταλάβει το 37% περίπου του κυπριακού εδάφους), σύμφωνα με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα ήταν δικοινοτικό ομοσπονδιακό κράτος πολλών καντονιών, στο οποίο οι Τουρκοκύπριοι θα έλεγχαν το 34% περίπου του νησιού. Σε εκείνη την ιστορική συνάντηση στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών στις 15 Αυγούστου σε σύσκεψη υπό την προεδρία τότε του Γλαύκου Κληρίδη, είχε ειδοποιηθεί ο Βάσος Λυσσαρίδης να μην παρευρεθεί γιατί «δεν μπορούσαν να εγγυηθούν για την ακεραιότητα της ζωής του».Όμως ο Γιατρός πήγε και παρακάθισε στη σύσκεψη όπου είχε απαιτηθεί η συνθηκολόγηση με την Τουρκία και η αποδοχή του τουρκικού σχεδίου Γκιουνές. Η εμπνευσμένη ομιλία του Βάσου Λυσσαρίδη ουσιαστικά απέτρεψε την αποδοχή του τουρκικού σχεδίου και σίγησε τα όπλα των οπλοφόρων της ΕΟΚΑ Β’ που παρευρίσκονταν εντός και εκτός της αίθουσας. Ήταν τότε που είπε ότι «Δεν υπάρχουν προδότες λαοί αλλά προδομένοι λαοί».
Η ιστορία, βέβαια, των χαρτών αρχίζει πολύ παλιά, όταν ο καθηγητής Νιχάτ Ερίμ, στον οποίο ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές ανέθεσε να διαμορφώσει μια πολιτική για την Κύπρο, ετοίμασε και υπέβαλε τον Νοέμβριο του 1956 υπόμνημα, προτείνοντας τη γεωγραφική διαίρεση του νησιού σε συνδυασμό με τη μετακίνηση πληθυσμών. Αυτή η πρόταση για σαφές εθνικό ξεκαθάρισμα θα κατέληγε στο σχηματισμό δύο χωριστών πολιτικών οντοτήτων, μιας ελληνικής και μιας τουρκικής, καθεμιά από τις οποίες θα προχωρούσε σε πολιτική ένωση με την Ελλάδα και την Τουρκία αντίστοιχα. Σύμφωνα με το εν λόγω υπόμνημα, η Τουρκία θα έπρεπε να συμμετέχει στην ασφάλεια του ελληνικού τομέα του νησιού, με αυτονόητη την επιδίωξη για πλήρη έλεγχο.
Στις 13 Οκτωβρίου 1956, η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε χάρτη διαχωρισμού των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, με κάθετη γραμμή, κόβοντας το νησί σε δυτική και ανατολική ζώνη.
Το 1957 ο Φαζίλ Κιουτσούκ κυκλοφόρησε το βιβλίο The Cyprus Question – A Permanent Solution (Το Κυπριακό Ζήτημα – Μια μόνιμη λύση), στο οποίο αποτυπώνονται καθαρά οι σκέψεις και οι προσανατολισμοί του προς μια διχοτομική λύση. Χαρακτηριστικό ήταν το εξώφυλλο του βιβλίου, στο οποίο παρουσιαζόταν ένας χάρτης της Κύπρου με διχοτομημένη τη νήσο κατά μήκος του 35ου παράλληλου.
Απο τότε μέχρι σήμερα η πολιτική της Τουρκίας δεν διαφοροποιήθηκε ως προς τις επιδιώξεις της και δυστυχώς για εμάς, τότε με τη βοήθεια της Χούντας, της ΕΟΚΑ Β΄, αλλά και των ουδέτερων τρίτων που στην πορεία μετατράπηκαν σε εραστές της διχοτομικής ΔΔΟ και αρκούνται σε ευνουχισμένες λύσεις μικρής διαρκείας, οδηγούμαστε σε επικίνδυνα αυτοκτονικά μονοπάτια.
Μετά από μια πορεία διολίσθησης, συνεχών υποχωρήσεων και παραχωρήσεων, μετατόπισης του προβλήματος από πρόβλημα εισβολής, κατοχής, εθνοκάθαρσης και εποικισμού, σε δικοινοτικό, μετά από την αποδοχή της εκ περιτροπής Προεδρίας, των κολοβωμένων δικαιωμάτων, την παραμονή στρατού του εισβολέα και τη νομιμοποίηση του εποικισμού, φτάσαμε σε ενα κομβικό σημείο.
Σήμερα είναι η ώρα της Σύγκλησης Διεθνούς Διάσκεψης για συζήτηση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού. Συζητούμε για 44 χρόνια την εσωτερική πτυχή, τι έχουμε δηλαδή εμείς να δώσουμε. Ας συζητήσουμε επιτέλους επί της ουσίας, για τη εισβολή, την παράνομη κατοχή εδαφών, τον παράνομο συνεχιζόμενο εποικισμό, την καταργηση των εγγυήσεων - είμαστε εξάλλου μια χώρα κράτος- μέλος της ΕΕ. Ανήκουμε στη μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια, όλοι οι νόμιμοι κατοικοι της ΚΔ.
Σήμερα η Κύπρος βρίσκεται σε καθοριστικό σταυροδρόμι σε σχέση με το ευρύτερο πλαίσιο προσπαθειών για επίλυση του Κυπριακού. Η αναβαθμιση των σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με κράτη της περιοχής και όχι μόνο ανοίγει ένα ρεαλιστικό παράθυρο δημιουργίας ζώνης πίεσης στην Τουρκία. Η χρονική συγκυρία που σφραγίζεται από την επιδείνωση της Τουρκικής οικονομίας και την επιδείνωση των Αμερικανοτουρκικών σχέσεων, αποτελεί πρόκληση επιτάχυνσης και εμβάθυνσης των προσπαθειών μας για περαιτέρω διπλωματικά ανοίγματα που θα επενδύουν στα συγκλίνοντα πολιτικά, οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα των ενδιαφερομένων μερών.
Η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου και η νόμιμη κυρίαρχη παρουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτή, όπως και η ιδιότητά της ως κράτος- μέλος της ΕΕ αποτελούν το κλειδί λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Ενός προβλήματος που 44 χρόνια μετά, και ενώ ουσιαστικά παραμένει πρόβλημα εισβολής, παράνομης κατοχής, εθνοκάθαρσης, εποικισμού, επιχειρείται από κάποιες δυνάμεις, εντός και εκτός να παρουσίαζεται ως πρόβλημα εσωτερικής διένεξης με τους Τουρκοκύπριους και να διολισθένει - δυστυχώς- και με τη συναίνεση της δικής μας πλευράς, αφήνοντας μας εκτεθειμένους στη Διεθνή κοινότητα και απενοχοποιώντας τον εισβολέα.
Αυτό που τώρα πρέπει να επιδιώξουμε, επενδύοντας στις συγκυρίες, είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών και η ενίσχυση των προσπαθειών για το χτίσιμο πολυμερών δομών ενός δικτύου συμφερόντων που θα αφοπλίζει την Τουρκία και θα αποδυναμώνει τις προσπάθειές της για διεκδίκηση μονιμοποίησης και νομιμοποίησης των τετελεσμένων.
Η διαχρονική ρύση που ενέταξε στο πολιτικό μας λεξιλόγιο ο Βάσος Λυσσαρίδης, «τα εμπλεκόμενα συμφέροντα» παραμένει το ίδιο επίκαιρη και αναμένει την ρεαλιστική της πραγμάτωση σήμερα, μέσα στο πολιτικό συγκείμενο.
Μόνο έτσι, θα δημιουργηθούν μακροπρόθεσμες συνθήκες ασφάλειας, μόνο έτσι θα αναγκαστεί η Τουρκία να συνδιαλλαγεί για μια βιώσιμη λύση, μόνο έτσι θα ζητήσει άλλα ανταλλάγματα από «μεγάλους» που θα έχουν συμφέροντα από τη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να αφήσει τον ασφυκτικό της εναγκαλισμό και να επιτρέψει σε όλους τους νόμιμους πολίτες αυτού του τόπου να συνεχίσουν ειρηνικά τη ζωή τους στα πάτρια χώματα.
Έτσι, απαντούμε και στην πρόσφατη δήλωση Ερντογάν: «Όλοι θα δουν ότι η Τουρκία δεν είναι μια χώρα χωρίς εναλλακτικές» Ναι, Σουλτάνε, έχουμε κι εμείς εναλλακτικές, αν χειριστούμε σωστά τις συγκυρίες.
Κλείνω με μια διαφορετική νότα. Αποτίωντας φόρο τιμής στον Δώρο Λοΐζου, τον λόγιο, τον εκπαιδευτικό, στο πρόσωπο του θα ήθελα να τιμήσω τον κάθε συνειδητό δάσκαλο, που καταθέτει τη ψυχή του στη προσπάθεια να μορφώσει τις νέες γενιές. Γιατί, όπως λέει και η συναγωνίστρια Νέφη Ιωαννίδου-« Οι άνθρωποι διαπλάθονται εις ανθρώπους. Και ελλείψει παιδείας χειραγωγούνται. Ακριβώς εδώ στοχεύουν όσοι σήμερα μηχανεύονται την υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου, για αυτό κι επιθυμούν σφόδρα την ιδιωτικοποίηση των εκπαιδευτηρίων. Να μην είναι δηλαδή εθνική υπόθεση η ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΝ. Να είναι εύκολη η παρα-μόρφωσή του εις εξάρτημα οκονομίστικων κοινωνιών».
Ας μην πέφτουμε στην καλοστημένη παγίδα διαπόμπευσης των απλών εκπαιδευτικών, που στόχο έχει την ευρύτερη προσπάθεια αποψίλωσης του Δημόσιου σχολείου. Αυτό ισχύει και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, που παρασυρόμενοι από την απογοήτευση τους για την ισοπεδωτική κριτική που δέχονται από την κοινωνία, αντιδρούν σπασμωδικά συμβάλλοντας σε αυτό που επιδιώκεται από τους κυβερνώντες, και που επιτηδείως γίνεται πολιτική εκμετάλλευσης από τους εταίρους που αντιπολιτεύονται. Την εκτίμηση της κοινωνίας την κερδίζουμε, ως επαγγελματική ομάδα, από την καθημερινή κατάθεση ψυχής και τον αγώνα μας να βελτιωθούν τα πραγματικά προβλήματα που ταλανίζουν την παιδεία και όχι τα επί μέρους εργασιακά. Και τα ουσιαστικά προβλήματα στην εκπαιδευτική διαδικασία, που αποτελούν αποκλειστική ευθύνη του κράτους, είναι παρά πολλά και δύσκολα. Δεν είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών, αν τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι χαμηλά. Αυτό θα πρέπει να προταχθεί και να τεκμηριωθεί από τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών. Δεν είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών αν υπάρχει στην έδρα, ένα ποσοστό συναδέλφων τους που δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια. Δεν είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών αν το γενικότερο σύστημα αξιών των μαθητών έχει διαφοροποιηθεί με αρνητικό πρόσημο. Και πολλά άλλα, που δεν είναι της ώρας να τα αναπτύξω.
Τιμούμε στο πρόσωπο του Δώρου Λοΐζου, τον αφοσιωμένο, ενθουσιώδη δάσκαλο, που παρά τις αντίξοες συνθήκες αγωνίζεται για το καλύτερο, αγκαλιάζοντας με αγάπη τους μαθητές του, πολλές φορές και με προσωπικό τίμημα.
Δώρο Λοΐζου, μεγάλε,
αν και είναι γνωστοί οι δολοφόνοι σου, αν και ουδέποτε κλήθηκαν για ανάκριση αλλά ούτε και οδηγήθηκαν στην φυλακή, και αντίθετα καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια προστασίας τους και καταστροφής των όποιων ενοχοποιητικών στοιχειών υπήρχαν, ΕΣΥ ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΑΙΩΘΕΙ, ΕΣΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ, ΕΣΥ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙΣ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. Εμείς δίνουμε υπόσχεση να συνεχίσουμε τον κοινό μας αγώνα για αντιμετώπιση των νέων κινδύνων που ελλοχεύουν για την πατρίδα μας, ανεξάρτητα από το όποιο τίμημα.
