του Δώρου  Θεοδώρου

π. Υπουργού Δικαιοσύνης και

Δημόσιας Τάξης

4 Σεπτεμβρίου, 2018

Πριν μερικά χρόνια μια ανάρτηση του φίλου καθηγητή Στέφανου Κωνσταντινίδη

στο facebook γνωστοποιούσε το θλιβερό νέο για τον πρόωρο θάνατο του Κώστα Σπυριδάκη. Ο Σπυριδάκης δεν ήταν άγνωστος στην ΕΔΕΚ. Ήταν μέλος με έντονη δράση. Αυτή η δράση και πολλά άλλα που δεν γνωρίζαμε έβγαζε στο φως η ανάρτηση του Στέφανου.

Από τότε μου γεννήθηκε η ιδέα ότι αυτοί οι πρωτοπόροι αγωνιστές, σοσιαλιστές, που ήδη έφυγαν από τη ζωή δεν έπρεπε να χαθούν στη λησμονιά. Έπρεπε να “επιβιώσουν” μέσα από κείμενα που να συντηρούν τη μνήμη τους και να παρουσιάζουν τη μεγάλη προσφορά τους στον αγώνα για Λευτεριά, Δημοκρατία και Σοσιαλισμό.

Η ιδέα αυτή ωρίμαζε μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο ώσπου επέστη το πλήρωμα. Με την ευκαιρία των πενηντάχρονων της ΕΔΕΚ (1969-2019) η ιδέα γίνεται πραγματικότητα με την ετοιμασία λευκώματος των νεκρών πρωτοπόρων.

Τις πληροφορίες για τον Σπυριδάκη, πέραν αυτών για τις οποίες είχα ιδίαν εμπειρία, τις πήρα από τον πρωτοξάδελφό του και φίλο Στέφανο Κωνσταντινίδη, τον οποίον και θερμά ευχαριστώ. Ο Στέφανος όπως και όσοι άλλοι μας βοήθησαν στη συλλογή και καταγραφή των πραγματικών στοιχείων για πολλούς άλλους αγωνιστές, προσέφεραν και προσφέρουν πολύ μεγάλη υπηρεσία στην προσπάθεια διατήρησης της μνήμης και του έργου των.

Κώστας Σπυριδάκης

Γεννημένος στην Πενταλιά της Πάφου το 1944, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνέχισε αργότερα μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από φτωχή οικογένεια, δούλεψε σκληρά για να μπορέσει να σπουδάσει, τόσο στην Αθήνα όσο και στο Παρίσι. Το 1964 άφησε τις σπουδές του και μαζί με άλλους Κυπρίους φοιτητές της εποχής εκείνης, ήλθε στην Κύπρο ως εθελοντής για να προσφέρει τις υπηρεσίες του μέσα από την Εθνική Φρουρά που είχε τότε αρχίσει να οργανώνεται. Είχε υποστεί προηγουμένως μια σκληρή εκπαίδευση στο ειδικό σώμα βατραχανθρώπων του ελληνικού στρατού.

Ως φοιτητής εντάχθηκε στο ευρύτερο δημοκρατικό φοιτητικό κίνημα που αγωνιζόταν την εποχή εκείνη για τη δημοκρατία στην Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά το βασιλικό πραξικόπημα του 1965 και την αποστασία. Ο Κώστας Σπυριδάκης ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση σε δύσκολες εποχές για την Ελλάδα και την Κύπρο. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας της Διοικούσας Επιτροπής Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών-ΔΕΣΠΑ, ένας από τους πιο  μαχητικούς φοιτητικούς δημοκρατικούς φορείς στην Ελλάδα την περίοδο εκείνη. Συμμετείχε επίσης στην ίδρυση της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδας-ΕΦΕΕ. Μετά την επιβολή της δικτατορίας, δραστηριοποιήθηκε στις πρώτες αντιδικτατορικές ομάδες που δημιουργήθηκαν. Έφυγε από την Ελλάδα διαφεύγοντας τη σύλληψη και καταδικάστηκε ερήμην σε φυλάκιση.

Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι η σχέση του με τον Αλέκο Παναγούλη με τον οποίο γνωριζόταν από τους φοιτητικούς αγώνες και που συνάντησε στην Κύπρο όπου είχε καταφύγει. Τον συνάντησε τυχαία σ΄ ένα καφενείο της Πενταλιάς όπου ο Παναγούλης συνόδευε τον Χαράλαμπο Ζόππο, στέλεχος της ΠΕΟ και του ΑΚΕΛ που είχε πάει εκεί για κομματική και συνδικαλιστική δουλειά. Όπως είναι γνωστόν ο Παναγούλης έφτασε στην Κύπρο χρησιμοποιώντας το διαβατήριο του υιού του Χαράλαμπου Ζόππου, Χριστάκη Ζόππου και φιλοξενείτο προσωρινά στο σπίτι της οικογένειας στη Γεροσκήπου. Ο Κώστας Σπυριδάκης προώθησε τον Παναγούλη στη Λευκωσία στους Ανδρέα Χριστοδουλίδη και Στέφανο Κωνσταντινίδη. Αυτοί τον έφεραν σε επαφή με την Επιτροπή Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Φαίνεται πως η πρωτοβουλία του Σπυριδάκη να τον προωθήσει άμεσα στη Λευκωσία, έσωσε τον  Παναγούλη από βέβαιη σύλληψη, αφού μια μέρα αργότερα η αστυνομία και η ελληνική ΚΥΠ που βρίσκονταν στα ίχνη του, χτυπούσαν την πόρτα του Ζόππου στην Πάφο και τον συνέλαβαν. Τα υπόλοιπα για τη διαδρομή Παναγούλη είναι γνωστά.

Μετά την καταδίκη του στην Αθήνα και αφού διέφυγε τη σύλληψη έμεινε για λίγο στην Κύπρο όπου συνδέθηκε με την Επιτροπή Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και στη συνέχεια έφυγε στο Παρίσι όπου έζησε τα χρόνια της δικτατορίας. Στο Παρίσι είχε έντονη αντιδικτατορική δράση και την ίδια περίοδο συνδέθηκε με την ΕΔΕΚ στην Κύπρο. Στο Παρίσι ήταν μαζί με τον Ανδρέα Χριστοδουλίδη και τον Περικλή Νεάρχου. Ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης έξι μήνες αργότερα έφυγε από το Παρίσι κι εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο.

Με το τέλος της δικτατορίας γύρισε για λίγο στην Αθήνα, ενώ στη συνέχεια έζησε στο Λουξεμβούργο όπου εργάστηκε για πολλά χρόνια στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Στην Αθήνα ήταν από τους ιδρυτές του εκεί κλιμακίου της ΕΔΕΚ και της φοιτητικής παράταξης ο “Αγώνας”.

Από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο στρατεύθηκε στον αγώνα του λαού της Κύπρου για τον τερματισμό της κατοχής. Τόσο στο Παρίσι όσο και αργότερα στο Λουξεμβούργο όπου εγκαταστάθηκε εργάστηκε για τη διαφώτιση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για την κατάσταση στην Κύπρο.

Ο Κώστας πέθανε πρόωρα στις 2/6/2010.

Την τέφρα του δέκτηκε η θάλασσα της Πάφου τον Ιούνιο του 2010, σε μια σεμνή τελετή στην παρουσία μελών της οικογένειάς του, συγγενών και πολλών φίλων του. Ανάμεσα σ΄ αυτούς και ο μετέπειτα Πρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος της ΕΔΕΚ τότε Γιαννάκης Ομήρου, με τον οποίο τον συνέδεαν κοινοί αγώνες και στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

---------------------