Δυστυχισμένε μου λαέ
Καλέ κι αγαπημένε
Πάντα ευκολόπιστε
Και πάντα προδομένε.
Διονύσιος Σολωμός
22.6.2018
του Δώρου Θεοδώρου
πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης και
Δημόσιας Τάξης
Το πιο πάνω απόσπασμα του εθνικού μας ποιητή γράφτηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Όταν δεν υπήρχε η δυνατότητα κυκλοφορίας των ιδεών με τα Μ.Μ.Ε., όταν ο μέσος άνθρωπος της εποχής είτε τελούσε σε πλήρη άγνοια, είτε ετύγχανε ελλειπούς, μονόπλευρης πληροφόρησης.
Είναι αυτό το λαό που ο Σολωμός χαρακτήρισε «καλό κι αγαπημένο, πάντα ευκολόπιστο και πάντα προδομένο».
Τώρα πλέον είναι άλλοι καιροί. Υπάρχει πληθώρα μέσων ενημέρωσης των πολιτών, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, περιοδικά, internet κ.λ.π. Δίπλα σ΄ αυτά βέβαια υπάρχουν και τα κομματικά μέσα ενημέρωσης, που σκοπό έχουν να παρουσιάσουν τα πράγματα από τη σκοπιά του κόμματος.
Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι όλα τα δημόσια και τα ιδιωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι αντικειμενικά και ότι δεν εξυπηρετούν κάποιες πολιτικές σκοπιμότητες. Προσφέρουν πάντως πολύ πιο σφαιρική ενημέρωση από τα κομματικά μέσα, που κατά κανόνα είναι μονόπλευρα.
Στις κοινωνίες του 21ου αιώνα, ιδιαίτερα την Κυπριακή κοινωνία, υπάρχουν τρεις κατηγορίες πολιτών αναφορικά με το πως ενημερώνονται για τα κοινά.
Αυτοί είναι σωστοί πολίτες που ότι και να αποφασίσουν, σωστό κατά τη γνώμη τρίτων, ή λάθος, πρόκειται για απόφαση κρίσης. Τέτοιοι είναι οι ενεργοί πολίτες που χρειάζεται κάθε τόπος, κάθε χώρα.
2. Αυτοί που δεν ενημερώνονται λόγω αδιαφορίας, που δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά, που πιστεύουν ή νομίζουν ότι «άσπροι σκύλοι, μαύροι σκύλοι, όλοι οι σκύλοι μια γενιά» και δεν εκτελούν τα εκλογικά τους δικαιώματα, με τη δικαιολογία ότι ό,τι και να ψηφίσουν δεν θα αλλάξει τίποτε γιατί όλοι είναι ίδιοι. Αυτοί είτε λέγονται αδιάφοροι, είτε μηδενιστές, είτε λέγονται δυσαρεστημένοι και απογοητευμένοι, στην πραγματικότητα είναι οι ατομικιστές, οι στερούμενοι κοινωνικής συνείδησης, οι αδιάφοροι.
Στην αρχαία Αθήνα αυτές οι ποιότητες των πολιτών που δεν συμμετείχαν στα κοινά κάτω από οποιαδήποτε δικαιολογία δεν λεγόντουσαν αδιάφοροι, αλλά «αχρείοι» δηλ. άχρηστοι.
Κάτω από τις σημερινές συνθήκες δεν είναι απλά «αχρείοι», αλλά τα πιο δυνατά στηρίγματα των κατεστημένων δομών τις οποίες συχνά κατηγορούν.
3. Η Τρίτη κατηγορία πολιτών είναι οι φανατικοί, ή οι στερούμενοι κρίσης λόγω μονόπλευρης πληροφόρησης, οι αναγνώστες, ακροατές, τηλεθεατές των κομματικών Μ.Μ.Ε. και της κομματικής καθοδήγησης μόνο. Όλη τους η πληροφόρηση προέρχεται από το κόμμα. Και φυσικά βρέξει χιονίσει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες το κόμμα ψηφίζουν. Δεν πα να βοούν τα γεγονότα. Δεν πα να έχει πνίξει την κοινωνία η μπόχα των σκανδάλων του κόμματος. Δεν πα να εξαπατούν ανοικτά τους ψηφοφόρους με αποφάσεις του τύπου «ψηφίζω άσπρο για να τσιμεντώσω το μαύρο». Δεν διστάζουν να βαφτίζουν τη συνθηκολόγηση με πατριωτισμό. Να αποδίδουν καλή θέληση στον κατακτητή, να δέχονται λύσεις και μέτρα που προτείνει ο κατακτητής. Τι σημασία έχουν όλ΄ αυτά; Και οι Focus και η Δρομολαξιά και η λεηλασία του συνεργατισμού και το χρηματιστήριο και η Λαϊκή και τα κουρέματα και τα μνημόνια. Αυτό που μετρά είναι ότι «το κόμμα κάτι ξέρει».
Αυτή η ποιότητα πολιτών είναι ότι χειρότερο για μια δημοκρατική κοινωνία, γιατί αυτή η ποιότητα δεν είναι αποτέλεσμα πολιτικοποίησης, αλλά οργουελιανής κομματικοποίησης.
Και τώρα για ποια από τις τρεις κατηγορίες που περιγράψαμε στη σύγχρονη εποχή της πληθώρας των Μ.Μ.Ε. και της πολυφωνίας αρμόζει το ποίημα του Διονύσιου Σολωμού; Ποιο κομμάτι από τα τρία είναι εν ταυτώ ευκολόπιστο και προδομένο;
Κατά τη γνώμη μου κανένα κομμάτι δεν είναι προδομένο.
Και η συμπάθεια του ποιητή προς τον ευκολόπιστο και προδομένο λαό δεν έχει να κάνει με τη σημερινή εποχή. Ποιοι είναι οι προδομένοι;
Αυτοί που πληροφορούνται σφαιρικά και κρίνουν;
Αυτοί που αδιαφορούν, ή μηδενίζουν κι ισοπεδώνουν για να μην ασκήσουν τα εκλογικά τους καθήκοντα; Οι κατά τους Αθηναίους «αχρείοι»; Ή τέλος αυτοί που συνειδητά επιλέγουν να πληροφορούνται μονόπλευρα και αποκλειστικά από το κόμμα και ζουν και κινούνται εντός μιας οργουελιανής κοινωνικής ομάδας με πλήρη πίστη στο μεγάλο αδελφό;
ΟΧΙ μεγάλε Διονύσιε Σολωμέ, δεν είμαστε εμείς του 21ου αιώνα άξιοι συμπάθειας και συμπόνοιας, κανείς δεν μας εξαπατά. Η ηγεσία μας είναι καθρέφτης της κοινωνίας μας. Και του λαού μας.
