Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες 54 χρόνια από τις μάχες στον Άγιο Ιλαρίωνα οι οποίες κορυφώθηκαν μεταξύ 24 - 29 Απριλίου και οδήγησαν στην απελευθέρωση του Πενταδακτύλου από τους ένοπλους Τούρκους στασιαστές της ΤΜΤ και της ΤΟΥΡΔΥΚ.

«Οι γενναίοι μαχητές», όπως τους χαρακτήρισε ο τύπος της εποχής, οι οποίοι κατάφεραν να «σφυροκοπήσουν αδιάκοπα τους στασιαστές» δεν ήταν άλλοι από τους γνωστούς «κοκκινοσκούφιδες» του Εθελοντικού Λόχου Ορεινών Καταδρομών του Δρ Βάσου Λυσσαρίδη οι οποίοι βρισκόταν κάτω από τον έλεγχο του νομίμου κράτους και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Μαζί τους και οι Λόχοι της Εθελοντικής Εθνοφρουράς που μόλις είχαν συγκροτηθεί (25 Φεβρουαρίου 1964) για να αντιμετωπίσουν την ένοπλη Τουρκανταρσία που είχε ξεκινήσει από τον Δεκέμβριο του 1963.

Οι επιχειρήσεις εκκαθάρισης των στασιαστών στην οροσειρά Πενταδακτύλου, από την Άσπρη Μούττη έως το Κυπαρισσόβουνο, έγιναν σύμφωνα με  το επίσημο ανακοινωθέν του «Γραφείου Δημοσίων Πληροφοριών», μεταξύ «των Δυνάμεων του κράτους και των Τούρκων συμμοριτών». «Η μεγάλη μάχη της πατρίδας στον Άγιο Ιλαρίωνα», όπως την χαρακτήρισαν οι εφημερίδες της εποχής, κατάφερε να αποτρέψει την αποκοπή και απομόνωση της Κερύνειας αποβαίνοντας σωτήρια για τα χωριά του Πενταδακτύλου (Κάρμι, Φτέρυχα, Λάρνακας Λαπήθου, Αγριδάκι κ.ά.).

Οι εθελοντές του Πενταδακτύλου εμπνευσμένοι από τη φλόγα του πολιτικού τους ηγέτη Βάσου Λυσσαρίδη, παρέμειναν πιστοί στις οδηγίες του στρατιωτικού τους ηγέτη Δώρου Ηλία. Μετά από μια άνιση μάχη και έχοντας στη διάθεσή τους μόνο πενιχρό στρατιωτικό εξοπλισμό, κατάφεραν να κρατήσουν το βουνό λεύτερο, αγωνιζόμενοι με ψυχή, πείσμα και πειθαρχία.

Πρόσφατα (12 Δεκεμβρίου 2017) η ΕΔΕΚ τίμησε δια του προέδρου της Μαρίνου Σιζόπουλου τους 46 επιζώντες «κοκκινοσκούφηδες» του Πενταδακτύλου, απέτισε φόρο τιμής στους αποβιώσαντες και υποσχέθηκε να συνεχίσει τους αγώνες της για ελευθερία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη, μέχρι να ξαναπερπατήσουμε λεύτεροι στον σκλαβωμένο Πενταδάκτυλο.

Λευκωσία, 24 Απριλίου 2018