Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.) ήταν αναγκαία και απαραίτητη. Αυτό που ζητούσαμε ήταν μία ουσιαστική μεταρρύθμιση που να ικανοποιούσε τις ανάγκες του θεσμού και να οδηγούσε σε ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς όφελος των πολιτών.

Η Τ.Α. ως η εξουσία που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες θα πρέπει:

-        Να λειτουργεί με διαφάνεια.

-        Να διασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή εκπροσώπηση των πολιτών.

-        Να κατοχυρώνει τις δημοκρατικές διαδικασίες.

-        Να συμβάλει στην ενιαία ανάπτυξη του συνόλου της Δημοτικής γεωγραφικής επικράτειας.

-        Οι προσφερόμενες υπηρεσίες στους πολίτες να είναι αναβαθμισμένες και ποιοτικές.

-        Να υπάρχει συνετή οικονομική διαχείριση για να μην επιβαρύνονται οι πολίτες με βαριές φορολογίες, ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης.

Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε ενώπιον μας προς ψήφιση, οι παραπάνω αρχές δεν κατοχυρώνονταν σε ικανοποιητικό βαθμό. Συγκεκριμένα:

Προτάθηκε η ενοποίηση Δήμων για να μειωθεί ο αριθμός, να καταστούν οικονομικά βιώσιμοι, να αναβαθμιστούν οι προσφερόμενες υπηρεσίες στους δημότες τους. Η ενοποίηση, όμως, δεν στηρίχθηκε σε ορθολογικά κριτήρια, αλλά σε κομματικές σκοπιμότητες.

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Σε άλλες περιπτώσεις ενώθηκαν τρεις ή/και τέσσερις Δήμοι, αλλά σε άλλες κάποιοι Δήμοι παρέμειναν μόνοι τους. Πως εξηγείται αυτό το φαινόμενο;

Το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα, παρά τη βελτίωση που παρουσιάζει, μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες της αναλογικής εκπροσώπησης των μικρότερων κομμάτων στα δημοτικά συμβούλια και εξασφαλίζει πλήρως την παρουσία των δύο μεγαλύτερων. Η ξεχωριστή εκλογή των Αντιδημάρχων, αλλά και των Δημοτικών Συμβούλων από τα Δημοτικά Διαμερίσματα λειτουργεί ως μορφή πλειοψηφικού. Π.χ. Ο Δήμος Δυτικής Λεμεσού θα έχει εννέα Αντιδημάρχους.  Πέντε Κοινότητες θα εκπροσωπούνται μόνο με τον Αντιδήμαρχο. Με αυτό το εκλογικό σύστημα πόσα κόμματα ή συνδυασμοί θα μπορέσουν να εκπροσωπηθούν στο Δημοτικό Συμβούλιο;

Η κάθε κοινότητα θα λειτουργεί ως Δημοτικό Διαμέρισμα. Για να βρίσκεται σε απαρτία και να συνεδριάσει πρέπει να είναι παρόντες οι μισοί συν ένας από τους Δημοτικούς Συμβούλους. Όταν για κάποιες Κοινότητες οι Δημοτικοί Σύμβουλοι θα είναι μόνο ο Αντιδήμαρχος;

Ο Δήμος Λεμεσού πληθυσμιακά θα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος (θα ενωθούν οι  Δήμοι Λεμεσού και Μέσα Γειτονιάς). Θα έχει δύο Αντιδημάρχους. Ο Δήμος Δυτικής Λεμεσού με το 1/5 του πληθυσμού του Δήμου Λεμεσού θα έχει 9 Αντιδημάρχους!!

Η ενοποίηση ουσιαστικά έπρεπε να αποσκοπεί στην ενιαία και ομοιόμορφη ανάπτυξη. Η εκλογή των Δημοτικών Συμβούλων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα είναι φυσικό ότι θα τους οδηγεί στην προώθηση αιτημάτων και μέτρων υπέρ του δικού τους διαμερίσματος για να έχουν την στήριξη των ψηφοφόρων τους. Επιλογή που καταστρατηγεί την ενοποίηση. Γι’ αυτό οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, κατά την ΕΔΕΚ, θα έπρεπε να εκλέγονταν από το σύνολο των δημοτών του ενοποιημένου Δήμου.

Η δημιουργία Διαμερισμάτων έπρεπε να στηριχθεί σε διαφορετικά κριτήρια. Ο κάθε Δήμος ανάλογα με την γεωγραφική και πληθυσμιακή του έκταση έπρεπε να διαιρείται σε ανάλογο αριθμό Διαμερισμάτων. Το Δημοτικό Συμβούλιο στην πρώτη του συνεδρίαση να εκλέγει αντίστοιχα τους Αντιδημάρχους που θα έχουν την ευθύνη επίβλεψης της υλοποίησης των έργων, των προσφερομένων υπηρεσιών στους δημότες, να προεδρεύουν στις ανοικτές δημοτικές συνελεύσεις  κ.λ.π.

Η πρόθεση ταύτισης των Δημοτικών εκλογών με τις Ευρωεκλογές για μείωση των εκλογικών δαπανών είναι ακόμα μια επιλογή προς λανθασμένη κατεύθυνση.  Το πολιτικό πλαίσιο των δύο εκλογών είναι πολύ διαφορετικό. Εάν πράγματι η πρόθεση είναι η μείωση του αριθμού των εκλογικών διαδικασιών ανά πενταετία, τότε η λύση είναι η ταυτόχρονη διεξαγωγή των Βουλευτικών εκλογών με τις ευρωεκλογές που έχουν και το ίδιο πολιτικό πλαίσιο. Γιατί δεν προωθήθηκε;

Τέλος, είναι φανερό ότι με πρόθεση την δήθεν μεταρρύθμιση προωθήθηκαν κομματικές σκοπιμότητες σε βάρος του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών.

Αφού λοιπόν το εκλογικό σύστημα που υιοθετήθηκε και ο τρόπος λειτουργίας των δημοτικών διαμερισμάτων εισαγάγει κατά έμμεσο τρόπο μία μορφή πλειοψηφικού συστήματος  που θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη σωστή εκπροσώπηση και αντιπροσώπευση των πολιτών και των κομμάτων στους δήμους και στις κοινότητες, προχωρήσαμε στην καταψήφισή του. Σε αυτό συνέβαλε και το ότι οι σχολικές εφορίες δεν παρέμειναν ανεξάρτητες, όπως εισηγηθήκαμε, αλλά εντάχθηκαν στα δημοτικά συμβούλια, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο τους κινδύνους εύρυθμης λειτουργίας και μη άμεσης επίλυσης των προβλημάτων των σχολικών μονάδων λόγω της επιβάρυνσης των αρμοδιοτήτων που επωμίζονται τα δημοτικά συμβούλια.

Η ΕΔΕΚ θα προσπαθήσει μέσα από το κοινοβουλευτικό της έργο να καταθέσει εκείνες τις προτάσεις που θα ενισχύουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση με τις αρχές της Δημοκρατίας, της Διαφάνειας και της Απλής Αναλογικής, οι οποίες δεν εφαρμόζονται κατά τρόπο θετικό στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε.