Ερώτηση: - Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το σκηνικό στο Κυπριακό μετά τις τουρκικές εκλογές; Συμμερίζεστε την άποψη ότι θα υπάρξει νέα πρωτοβουλία;

Απάντηση:  Είναι αυταπάτη κάποιος να πιστεύει ότι μετά την επανεκλογή του κ. Ερντογάν υπάρχει πιθανότητα θετικής αλλαγής της στάσης της Τουρκίας αναφορικά με το Κυπριακό, αλλά και τα Ελλαδο-Τουρκικά. Όποιος με προσοχή μελετήσει την τουρκική πολιτική από τη δεκαετία του 1950 που διαμορφώθηκε και άρχισε η σταδιακή υλοποίησή της, θα διαπιστώσει μια ιδιαίτερη συνέπεια ανεξάρτητα εάν κυβερνούσαν πολιτικοί ή στρατιωτικοί. Η μόνη ενδεχομένως διαφοροποίηση αφορά στις λεκτικές διατυπώσεις και τον τρόπο έκφρασης. Νέα πρωτοβουλία θα υπάρξει. Όμως το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Έχει ιδιαίτερη σημασία τι θα περιλαμβάνει. Θα είναι όντως νέα διαδικασία ή μία διαδικασία από τα παλιά; Από την πλευρά της η ΕΔΕΚ εκτιμούμε ότι θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη εξέλιξη αυτό που δυστυχώς υποστηρίζεται και από κάποιες πολιτικές δυνάμεις, η συνέχιση της διαδικασίας στη βάση του πλαισίου του ΓΓ του ΟΗΕ και η υπογραφή «ενδιάμεσης στρατηγικής συμφωνίας». Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι ιδιαίτερα αρνητική για την Κυπριακή Δημοκρατία. Εάν δεν ολοκληρωθεί η συμφωνία λύσης αυτό θα διευκολύνει την Τουρκία να προχωρήσει σε ανακήρυξη τουρκικού κράτους στην κατεχόμενη Κύπρο. Επιπρόσθετα αναιρεί και τη συμφωνημένη αρχή ότι «δεν ισχύει τίποτα εάν δεν συμφωνηθούν όλα».

Ερ: Το τελευταίο διάστημα αποτελεί θέμα αντιπαράθεσης τα περί συζήτησης περί δύο κρατών. Εσείς συμμερίζεστε την άποψη ότι γίνονται σκέψεις ή συζητήσεις στην ελληνοκυπριακή κοινότητα για λύση διχοτόμησης;

Απ: Έχουμε κατ’ επανάληψη τονίσει ότι ο αρχικός στρατηγικός στόχος της Τουρκίας είναι η λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) για να μπορεί να ελέγχει και να ποδηγετεί τη λειτουργία του κράτους με προοπτική την πλήρη ενσωμάτωση της Κύπρου στην τουρκική επικράτεια. Ως δεύτερο σενάριο σε περίπτωση αποτυχίας υλοποίησής του είναι η νόμιμη ανακήρυξη τουρκικού κράτους στις κατεχόμενες περιοχές. Η Τουρκία αξιοποιώντας τα λάθη, τις παραλείψεις και την απουσία ολοκληρωμένης εθνικής πολιτικής, προωθεί παράλληλα και τους δύο στόχους της. Δεν γνωρίζω και δεν έχω αποδεικτικά στοιχεία ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις οι οποίες να υποστηρίζουν αυτή την πολιτική, όμως σε πολλές περιπτώσεις προτάσεις που είτε κατατίθενται είτε υιοθετούνται συνεργούν προς αυτή την κατεύθυνση. Τέτοιες προτάσεις είναι: η αποδοχή του γεωγραφικού πληθυσμού του λαού, η εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας, η δημιουργία ενός νέου συνεταιριστικού κράτους (κοινό ανακοινωθέν Χριστόφια - Ταλάτ), η προέλευση της κυριαρχίας εξ ίσου από Ε/κύπριους και Τ/κύπριους (κοινό ανακοινωθέν Αναστασιάδη - Έρογλου), η δυνατότητα τα συστατικά τμήματα του κράτους να συνάπτουν συμφωνίες με άλλα κράτη

Ερ: Η αλλαγή πλεύσης όσον αφορά στη βάση λύσης, την οποία προτάσσει η ΕΔΕΚ, σας κατηγορούν ότι οδηγεί στη διχοτόμηση…

Απ: Αντίθετα η πρόταση της ΕΔΕΚ απομακρύνει από αυτό το ενδεχόμενο ακόμα και στην περίπτωση που δεν θα οδηγήσει σε λύση, γιατί στηρίζεται στη δόμηση της διαδικασίας στην πραγματική υφή του Κυπριακού ως ενός διεθνούς προβλήματος εισβολής, συνεχιζόμενης εισβολής και εθνοκάθαρσης. Η επίλυση λοιπόν της διεθνούς πτυχής στη βάση των αποφάσεων και του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ θα δώσει την ευκαιρία η διαπραγμάτευση της εσωτερικής πτυχής να γίνει σε ισότιμη και εξισορροπημένη βάση, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου χωρίς παρεκκλίσεις και η κατοχύρωση των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών. Σε περίπτωση αποτυχίας την αποκλειστική ευθύνη θα έχει η Τουρκία και αυτό θα την καταστήσει αδύνατη να προχωρήσει σε ανακήρυξη κράτους ή και σε προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών. Όταν υπάρχει απόφαση της Γ.Σ. του ΟΗΕ που ζητά τη σύγκλειση Διεθνούς Διάσκεψης γιατί κάποιοι την παραγνωρίζουν και αποδέχονται 5μερή; Όταν η Γ.Σ. καθορίζει ότι στο πλαίσιο της λύσης πρέπει να αποχωρήσουν όλα τα κατοχικά στρατεύματα, γιατί κάποιοι αποδέχονται την παραμονή αριθμού τουρκικών στρατευμάτων; Η κατηγορία που εκτοξεύεται από τους γνωστούς κύκλους είναι γιατί αδυνατούν με πολιτικά επιχειρήματα να αντιμετωπίσουν τις θέσεις της ΕΔΕΚ. Κρύβονται πίσω από κινδυνολογίες και δηκολαβισμούς. Αποκρύβουν ακόμα από τον λαό ότι η μέχρι σήμερα τακτική τους είναι που έφερε την κατάσταση ένα βήμα πριν από τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης.

Ερ: Από το φθινόπωρο θα έχουμε και τη συνέχιση του ενεργειακού προγράμματος στην Κυπριακή ΑΟΖ. Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει κάποια κίνηση από πλευράς Τουρκίας; Και πώς διαχειριζόμαστε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Απ: Εάν θα υπάρξει στρατιωτική παρεμπόδιση από την πλευρά της Τουρκίας είναι κάτι που ενδέχεται αλλά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί. Εκτιμώ ότι θα επιχειρήσει να δημιουργήσει γκρίζες ζώνες εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είτε με την έκδοση navtex, είτε με την εγκατάσταση του γεωτρύπανού της σε κάποιο από τα οικόπεδα της ΑΟΖ, πιθανόν το 3. Φυσικά για τον βαθμό εμπλοκής της θα συνυπολογίσει και τη στάση την οποία θα τηρήσουν οι κυβερνήσεις των χωρών των αδειοδοτημένων για τις έρευνες εταιρειών. Η διαχείριση δεν είναι εύκολη και όπως πολλές φορές μέχρι σήμερα σημειώσαμε τόσο δημόσια όσο και στο Εθνικό Συμβούλιο, αυτή πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένη, διαβαθμισμένη και να επικεντρωθεί σε δύο άξονες. Ο ένας πρέπει να είναι ο πολιτικοδιπλωματικός με συγκεκριμένες δράσεις εντός της ΕΕ αλλά και των ΗΕ και ο δεύτερος η περαιτέρω αναβάθμιση των συμφωνιών με τις γειτονικές χώρες ώστε αυτές να επεκταθούν και στους τομείς της εκμετάλλευσης του Φυσικού Αερίου (φ.Α.) και της γεωστρατηγικής συνεργασίας.

Ερ: Είναι και η έλευση του «Πορθητή» στην κυπριακή ΑΟΖ… Σε μια τέτοια περίπτωση πώς αντιδρούμε;

Απ: Είναι ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο και πρέπει να αντιμετωπισθεί στο πλαίσιο που ανέφερα παραπάνω, γιατί αποτελεί μέρος της τουρκικής τακτικής.

Ερ: Ασκήσατε έντονη κριτική στο θέμα του Συνεργατισμού. Τι ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει;

Απ: Ο ελλιπής εποπτικός έλεγχος πριν από το 2012 συνέβαλε στην κακοδιαχείριση και τη δημιουργία προβλημάτων στη βιωσιμότητα του Συνεργατικού Κινήματος. Φυσικά η διαπίστωση αυτή δεν γίνεται εκ των υστέρων. Θα υπενθυμίσω ότι σε θέμα που ενέγραψα στη Βουλή και συζητήθηκε στις 20 και 27 Νοεμβρίου 2008 είχαμε προβλέψει τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τον ασύδοτο τρόπο λειτουργίας του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δυστυχώς όμως κανένας υπεύθυνος δεν τα έλαβε υπόψη του. Ο τρόπος λειτουργίας του βόλευε πολλούς. Το 2013 όταν προέκυψε η ανάγκη κάλυψης των κεφαλαιουχικών αναγκών είχα προτείνει αντί για κρατικοποίηση το 1,5 δισ. να δοθεί για εξαγορά αντίστοιχου ποσού Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) τα οποία να δοθούν στην Οργανισμό Ανάπτυξης Γης και να τα διαχειριστεί στη βάση κοινωνικών κριτηρίων, με ταυτόχρονη ενίσχυση του εποπτικού ελέγχου. Μετά από 5 χρόνια κρατικοποιημένης λειτουργίας καθίσταται αναγκαία η ιδιωτικοποίηση και το κράτος έχει συνεισφέρει άλλα 2,5 δισ. ευρώ για να παραδοθεί το «κερδοφόρο τμήμα» σε άλλη ιδιωτική τράπεζα που ουσιαστικά ελέγχεται από ξένα κεφάλαια. Μάλιστα η κυβέρνηση ανέλαβε δέσμευση ύψους 2,6 δισ. ευρώ ως εγγύηση σε περίπτωση που τα εξυπηρετούμενα δάνεια που ανέλαβε ο αγοραστής προκαλέσουν ζημιά να την καλύψει. Πρόκειται για μια «Λεόντειο Συμφωνία». Τα τελευταία 6 χρόνια ο φορολογούμενος πολίτης λόγω λανθασμένων και επιζήμιων πολιτικών αποφάσεων κλήθηκε να καταβάλει με διάφορους τρόπους πέραν των 20 δισ. ευρώ για να στηρίξει τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος στη συνέχεια για χάριν του ιδιωτικού κέρδους θα του εκποιήσει και την περιουσία του. Αυτά αποτελούν κυπριακή παγκόσμια αρνητική πρωτοπορία.

Ερ: Ο Γενικός Εισαγγελέας ανακοίνωσε τον διορισμό Ερευνητικής Επιτροπής για διερεύνηση στον Συνεργατισμό. Η Κυβέρνηση ζητά τη διεξαγωγή έρευνας και για πριν και για μετά το 2013. Ποια η άποψή σας;

Απ: Οπωσδήποτε η έρευνα πρέπει να επεκταθεί και πριν από το 2013. Όμως είμαστε υποχρεωμένοι και αυτή την εξαγγελία να την αντιμετωπίσουμε με μεγάλη επιφύλαξη. Η εμπειρία από το παρελθόν δεν μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για την έκβασή της. Τιμωρήθηκε οποιοσδήποτε για το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου, των Κυπριακών Αερογραμμών, της οικονομικής κρίσης; Φυσικά όχι. Απονεμήθηκαν σε οποιονδήποτε ή ανέλαβε οποιοσδήποτε πολιτικές ευθύνες για τα παραπάνω; Φυσικά όχι.

Ερ: Ο κόσμος ανησυχεί. Φοβάται για νέες αρνητικές εξελίξεις. Ποια μέτρα θεωρείτε ότι πρέπει να ληφθούν από πλευράς κράτους;

Απ: Ο κόσμος δικαιολογημένα ανησυχεί. Η Κυβέρνηση επέδειξε ατολμία και έλλειψη διορατικότητας αλλά και διεκδίκησης ειδικής μεταχείρισης από τους Ευρωπαϊκούς Εποπτικούς Μηχανισμούς. Δεν είναι δυνατό να έχουν τις ίδιες απαιτήσεις από τον κυπριακό χρηματοπιστωτικό τομέα όπως από τους αντίστοιχους των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, όταν και η Ε.Ε. έχει τεράστιες ευθύνες για την οικονομική κρίση στην Κύπρο, αλλά και του τραπεζικού τομέα. Πώς αντιμετώπισαν τις περιπτώσεις της Ελλάδας, της Ισπανίας ή της Ιταλίας και πώς αντιμετώπισαν την Κύπρο;

Ερ: Εκκρεμούν και σημαντικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν. Τόσο σε σχέση με τα ΜΕΔ, τις εκποιήσεις, αλλά και γενικότερα. Ποια θα είναι η στάση της ΕΔΕΚ;

Απ: Η ΕΔΕΚ όπως έπραξε και στο παρελθόν θα συμπεριφερθεί υπεύθυνα και όχι δημαγωγικά. Δεν έχει λόγους να συγκαλύψει ή να δικαιολογήσει ευθύνες που της αναλογούν όπως ενδεχομένως κάποιοι άλλοι. Βασικό κριτήριο των επιλογών της θα είναι η διασφάλιση των καλώς νοούμενων συμφερόντων των αδύναμων πολιτών από την ασυδοσία την οποία σε πολλές περιπτώσεις έχει επιδείξει ο τραπεζικός τομέας με την ανοχή δυστυχώς της πολιτείας. Δεν είναι δυνατόν το κούρεμα του 2013 να περιελάμβανε και την αφερεγγυότητα των εγγυητών, αλλά οι εγγυητές όχι μόνο δεν έχουν απαλλαγεί από τις υποχρεώσεις τους αλλά να κυνηγιούνται. Δεν είναι δυνατόν η συμφωνία δανειοδότησης να αλλοιώνεται πάντοτε σε βάρος του δανειολήπτη για να εξυπηρετηθεί η τράπεζα ή να πωλείται το δάνειό του σε άλλο διαχειριστή χωρίς τη συγκατάθεσή του και την ίδια στιγμή να μην του δίνεται η δυνατότητα να το αγοράσει στην τιμή που η τράπεζα θα το πωλήσει. Αυτές δεν είναι διαδικασίες αλλά ούτε και πλαίσιο προστασίας του πολίτη. Είναι σύστημα ασυδοσίας των τραπεζών σε βάρος των πολιτών.

Ερ: Πού βρίσκονται οι διεργασίες για τις ευρωεκλογές;

Απ: Από την πλευρά της ΕΔΕΚ βρίσκονται στο αρχικό στάδιο διερεύνησης προθέσεων, αλλά και σχεδιασμού. Όπως θα έχετε αντιληφθεί από το πρόσφατο παρελθόν, η ΕΔΕΚ ενδιαφέρεται η όποια συνεργασία να οικοδομηθεί σε στέρεα βάση και αξιοπιστία. Όπως δηλώνει και η λέξη συνεργασία, στόχος είναι η ενισχυμένη και αξιόπιστη συμπόρευση δυνάμεων και όχι απλά η συνύπαρξη. Εκτιμώ ότι το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από πολλές και λεπτές παραμέτρους.

Ερ: Κάποια εκ των συνεργαζομένων κομμάτων στις προεδρικές φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να συζητούν και με άλλες πολιτικές δυνάμεις, ενώ το ΔΗΚΟ φαίνεται να προκρίνει αυτόνομη κάθοδο. Μένει τελικά μόνη η ΕΔΕΚ;

Απ: Η ΕΔΕΚ και με τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές έχει αποδείξει ότι διαθέτει αυτοπεποίθηση και μαχητικότητα. Αυτό δεν θα πρέπει να μας οδηγήσει σε μια αλαζονική απομόνωση, αλλά και ούτε σε μια αρνητικά ετεροβαρή συνεργασία. Εκτιμώ ότι το σκηνικό θα ξεκαθαρίσει σύντομα. Από την πλευρά μας εξετάζουμε όλα τα ενδεχόμενα με προσοχή και ψυχραιμία, επίσης διερευνούμε και τις επιλογές μας για τους υποψήφιους που θα απαρτίζουν το ψηφοδέλτιο, τόσο τους κομματικούς όσο και τις προσωπικότητες ευρείας αποδοχής.

Ερ: Αληθεύει ότι κάποια κόμματα θέλουν να υπάρχει εναλλαξιμότητα στη θητεία βουλευτών; Αν ναι, γιατί δεν το συζητάτε;

Απ: Είναι ένα από τα θέματα που χρήζουν διευκρίνησης και οπωσδήποτε αξιολόγησης. Πρέπει να σταθμισθούν τα θετικά και τα αρνητικά. Οι ευρωεκλογές για την ΕΔΕΚ δεν είναι μια απομονωμένη εκλογική διαδικασία όπως ενδεχομένως για άλλες πολιτικές δυνάμεις. Πέραν των προεκτάσεων που έχουν σε τοπικό επίπεδο, υπάρχουν και αυτές που σχετίζονται και με το ευρωπαϊκό, κυρίως με την αναγκαιότητα να υπάρχει κυπριακή σοσιαλιστική εκπροσώπηση στη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου.

Ερ: Φαίνεται ότι ούτε η συνεργασία σε κοινοβουλευτικό επίπεδο δεν λειτουργεί απόλυτα μεταξύ των συνεργαζόμενων κομμάτων στις προεδρικές εκλογές…

Απ: Δεν είχαμε αυταπάτες όταν στις 9 περασμένου Μαρτίου τα κόμματα που συνεργαστήκαμε στις προεδρικές εκλογές αποφασίζαμε να προχωρήσουμε και σε κοινοβουλευτική συνεργασία, ότι αυτή από την αρχή θα εκφραζόταν στο 100% των δυνατοτήτων.  Άλλο η εκλογική συνεργασία στη βάση ενός προσυμφωνημένου προγράμματος και άλλο η κοινοβουλευτική συνεργασία. Είμαστε κόμματα με διαφορετική φιλοσοφία λειτουργίας και σε πολλά θέματα και με διαφορετικές θέσεις. Έχουν γίνει θετικά βήματα, όμως απαιτείται χρόνος περαιτέρω ομοιογενοποίησης και οπωσδήποτε υπάρχουν δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσης. Η ΕΔΕΚ θα συνεχίσει να καταβάλλει ειλικρινείς προσπάθειες χωρίς υστεροβουλία και σκοπιμότητα προς αυτή την κατεύθυνση.