Έπεσα προχθές τυχαία πάνω στην αγγελία θανάτου μίας γυναίκας που κάτω από το όνομα και την καταγωγή της έγραφε μέσα σε παρένθεση: «Μητέρα Αγνοούμενου». Σκέφτηκα πως αυτή η γυναίκα πέθανε 91 ετών, καλωσορίζοντας για τέσσερις δεκαετίες την κάθε μέρα της ζωής της με ένα «Γιατί». Ένα «Γιατί» για το παιδί που χάθηκε εκείνο το καλοκαίρι, για τη μάνα που περίμενε μέχρι την τελευταία της πνοή να το πάρει ξανά στην αγκαλιά της, για το κάθε προσφυγόπουλο που η προίκα από το σπίτι του έγινε η ανάμνηση εκείνου του καλοκαιριού.

Αυτό το «Γιατί» είναι θαμμένο μέσα μου επειδή εκείνο το καλοκαίρι χάσαμε τον τόπο μας. Αυτό το «Γιατί» βγαίνει από το στόμα κάθε φορά που βλέπω την Χαρίτα και  την Ειρήνη Μάντολες να βγάζουν από το πορτ μπαγκάζ το πλακάτ που γράφει «Δεν ξεχνώ». Βγαίνει κάθε φορά που ένας συμπατριώτης μας αντί να κοιτάζει τα συρματοπλέγματα και να θυμάται πως τούτος ο τόπος είναι γεμάτος Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους πρόσφυγες που η Τουρκία τους εκδίωξε και εγκατέστησε έποικους στο σπίτι του, ανησυχεί μήπως δεν «καθησυχάσουμε τις τουρκικές ανησυχίες». Ανησυχεί μήπως και δεν πείσουμε για τις «καλές μας προθέσεις» και δεν φανούμε δεκτικοί στο να περάσει ο αγωγός φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας. Ανησυχεί μήπως δεν δώσαμε ήδη αρκετά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και φανήκαμε αδιάλλακτοι. Μήπως δεν αφήσαμε ανοικτά παραθυράκια παρέμβασης στα εσωτερικά της Κύπρου μετά τη λύση μέσω της εκ περιτροπής προεδρίας και της παραμονής τουρκικών στρατευμάτων.

Ανησυχεί μήπως δεν διαβάσαμε σωστά τις τουρκικές απαιτήσεις και δεν θα δώσουμε στους Τούρκους υπηκόους τα ίδια δικαιώματα με τους Ευρωπαίους πολίτες. Ανησυχεί μήπως διώξουμε τους Τούρκους έποικους και δεν έχει μετά τόπο η Τουρκία να τους βάλει. Ανησυχεί μήπως αυτά για τα οποία εμείς αγωνιζόμαστε, θα προκαλέσουν την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και θα μας κάνουν να φαινόμαστε «αναξιόπιστοι», αλλά δεν ανησυχεί πόσο «αναξιόπιστοι» γινόμαστε μέσα από την επιλεκτική επίκληση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ (για εφαρμογή της ΔΔΟ) και την αποδοχή παραμονής των κατοχικών στρατευμάτων που είναι αντίθετη με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ.

Προφανώς ανησυχούμε για εντελώς διαφορετικά πράγματα. Γι’ αυτό και εμείς διεκδικούμε την επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της. Διεκδικούμε οι εγκλωβισμένοι μαθητές μας να μην έχουν περιορισμούς στα βιβλία μέσα από τα οποία διδάσκονται. Διεκδικούμε οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στη γη που γεννήθηκαν και στα σπίτια που μεγάλωσαν. Διεκδικούμε να έχουμε όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι αυτού του νησιού τα ίδια δικαιώματα. Διεκδικούμε να έχουν όλα τα καλοκαίρια το άρωμα της θάλασσας της Κερύνειας, εκείνης της θάλασσας που αγγίζει το φυσικό σύνορο τούτης της γης. Διεκδικούμε ως πρώτο ΜΟΕ να φύγει η σημαία της ντροπής από τον Πενταδάκτυλο.

Γιατί αν δεν διεκδικήσουμε δεν θα μας επιστρέψουν ποτέ όσα χάσαμε εκείνο το καλοκαίρι. Εκείνο το ανέμελο καλοκαίρι που μου χρωστάς…